– Gezien in het nieuws –
Op MSweb.nl verscheen het volgende artikel, gerelateerd aan aHSCT bij MS:
‘Second opinion’ vereist voor stamceltransplantatie bij RRMS in Nederland
Een patiënt met Relapsing Remitting MS (RRMS), die volgens de eigen neuroloog in aanmerking komt voor stamceltransplantatie in Nederland, moet voor een extra beoordeling (second opinion) eerst naar een andere neuroloog. Die eis blijkt uit een op 21 juli 2023 gepubliceerd bericht van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN).
Daarin staat dat deze second opinion uitsluitend kan plaatsvinden in het Amsterdam UMC (locatie VUMC), het St. Antonius ziekenhuis in Nieuwegein, het Erasmus MC in Rotterdam, het Alrijne ziekenhuis in Leiderdorp of het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem. Het daar gegeven oordeel moet vervolgens worden voorgelegd aan de ‘Landelijke Indicatiecommissie Stamceltransplantatie bij RRMS’.
Die commissie staat onder voorzitterschap van professor dr. Joep Killestein, directeur van het MS Centrum Amsterdam, onderdeel van het Amsterdam UMC. In de commissie zitten louter artsen van de vijf voor de second opinion aangewezen medische centra. De stamceltransplantatie gebeurt alleen na een positief oordeel van de indicatiecommissie en moet verricht bij het Amsterdam UMC of het St. Antoniusziekenhuis.
Op 14 december 2022 opende het Zorginstituut Nederland voor MS-patiënten de mogelijkheid om ook in Nederland – vergoed door de zorgverzekeraar – in aanmerking te komen voor zogeheten autologe Hematopoëtische stamceltransplantatie (aHSCT). Daarna is er niets meer van vernomen, zoals MSweb op 20 juli 2023 berichtte. Dat stilzwijgen hebben de neurologen dus een dag later verbroken.
Basisvoorwaarden
Op die website is ook te lezen aan welke voorwaarden een MS-patiënt moet voldoen om in Nederland in aanmerking te komen voor een volgende stap richting aHSCT. De belangrijkste voorwaarden:
- zeer actieve RRMS ondanks behandeling met hoog effectieve medicatie gedurende de afgelopen zes maanden;
- leeftijd tussen de 18 en 55 jaar;
- een ziekteduur van minder dan 10 jaar;
- een handicap op de zogenaamde EDSS-score van hoger dan 3 en minder dan 6,5.
In de ook op de website opgenomen patiëntenbrief is bovendien te lezen dat vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven geen stamceltransplantatie kunnen ondergaan. Voor mannen geldt dat hun partner tijdens deze periode niet zwanger mag worden.
Nog geen enkele transplantatie
Zeker is dat tot nog toe geen enkele MS-patiënt in ons land deze route voor stamceltherapie heeft doorlopen. Of dat komt door de strikte eisen is vooralsnog onduidelijk. Indicatiecommissievoorzitter Joep Killestein wijst er desgevraagd op “dat het precies de criteria zijn zoals met MS Vereniging Nederland en het Zorginstituut Nederland overeengekomen.” En dat de nu gepubliceerde procedure allang bij alle
neurologen in Nederland bekend is. Waaraan hij toevoegt: “Opvallend genoeg was er tot op heden slechts een enkele kandidaat die aan alle criteria voldoet. Die enkeling die wel in aanmerking kwam, heeft er zelf vanaf gezien.” Killestein gaat ervan uit dat dit beeld de komende tijd zal veranderen.
Intussen zijn er naar verluidt alleen al in april 2023 wel ongeveer 50 Nederlandse MS-patiënten op eigen kosten naar een stamceltransplantatiekliniek in Mexico gegaan. Zoals in een eerder bericht gemeld, kunnen mensen vermoedelijk niet meer naar een gespecialiseerde kliniek in Moskou. Deze bestemming raadt de Nederlandse regering namelijk af vanwege de oorlog van Rusland met Oekraïne.
Bronnen onder meer: prof. dr. Joep Killestein (MS Centrum Amsterdam), dr. ir. Bram Platel (Stichting MS in Beeld);
https://www.neurologie.nl/nieuwsbericht/ahsct-bij-ms/
https://msweb.nl/actueel/nieuws/nog-geen-nieuws-over-stamceltransplantatie-voor-ms-in-nederland/
